Menopauza to naturalny etap w życiu kobiety, oznaczający koniec jej zdolności do reprodukcji. Jest to okres, w którym kobieta przestaje mieć miesiączki na skutek spadku produkcji hormonów jajnikowych, przede wszystkim estrogenu i progesteronu. Menopauza jest diagnozowana, gdy kobieta nie miała miesiączki przez 12 kolejnych miesięcy i nie ma innej oczywistej przyczyny tego stanu.
Menopauza zazwyczaj występuje u kobiet między 45 a 55 rokiem życia, choć może wystąpić wcześniej lub później. Fazy menopauzy można podzielić na trzy główne etapy:
Perimenopauza (przedmenopauza): Okres przejściowy, który może trwać kilka lat przed menopauzą. W tym czasie cykle miesiączkowe stają się nieregularne, a kobieta może doświadczać objawów takich jak uderzenia gorąca, nocne poty, wahania nastroju, problemy ze snem, zmęczenie, oraz zmiany w libido.
Menopauza: Punkt, w którym kobieta nie miała miesiączki przez 12 kolejnych miesięcy. Jest to moment, który formalnie oznacza przejście do menopauzy.
Postmenopauza: Okres po menopauzie, kiedy objawy związane z menopauzą mogą się zmniejszać, ale nadal mogą występować pewne długoterminowe skutki, takie jak zmniejszona gęstość kości i zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Objawy menopauzy
Objawy menopauzy mogą być różnorodne i obejmować:
- Uderzenia gorąca
- Nocne poty
- Suchość pochwy
- Zmniejszenie libido
- Zmiany nastroju, depresja, drażliwość
- Problemy ze snem
- Zmiany wagi i metabolizmu
- Bóle stawów i mięśni
- Problemy z pamięcią i koncentracją
Spróbujmy dokładnie przyjrzeć się objawom menopauzy na wszystkich jej etapach.
Co się dokładnie dzieje podczas menopauzy, na różnych jej etapach?
Podczas menopauzy w ciele kobiety zachodzą liczne zmiany hormonalne, fizyczne i emocjonalne. Proces ten wygląda troszkę inaczej na każdym etapie menopauzy: perimenopauzy, menopauzy i postmenopauzy.
Perimenopauza
Zmiany hormonalne: W okresie perimenopauzy poziom estrogenów i progesteronu zaczyna się wahać i stopniowo spadać. To powoduje nieregularność cykli miesiączkowych – mogą one być krótsze, dłuższe, obfitsze lub skąpsze.
Objawy fizyczne: W okresie perimenopauzy kobieta może doświadczyć m.in. uderzeń gorąca (nagłe uczucie ciepła, zazwyczaj w górnej części ciała, które może prowadzić do pocenia się), nocnych potów (intensywne pocenie się w nocy, co może zaburzać sen), suchości pochwy (zmniejszenie produkcji śluzu, co może prowadzić do dyskomfortu i bólu podczas stosunku), zmian wagi ciała (metabolizm może zwolnić, co może prowadzić do przybierania na wadze), zmian w piersiach (mogą stać się bardziej wrażliwe lub zmienić kształt).
Z fazą perimenopauzy są również związane zmiany emocjonalne takie jak: wahania nastroju (zmiany hormonalne mogą prowadzić do drażliwości, lęku, depresji), problemów ze snem (bezsenność lub trudności z zasypianiem mogą być związane z nocnymi potami i uderzeniami gorąca), problemów z koncentracją i pamięcią (niektóre kobiety mogą doświadczać tzw. „mgły mózgowej”).
Menopauza
Ten etap menopauzy oznacza ustanie miesiączki. Lekarze definiują ten okres jako brak menstruacji przez 12 kolejnych miesięcy. To oznacza koniec okresów miesiączkowych i płodności. W tym czasie w organizmie kobiety zachodzą zmiany w poziomie hormonów. Warto wiedzieć, że poziomy estrogenów i progesteronu są bardzo niskie, co wpływa na wiele aspektów zdrowia fizycznego i psychicznego. Np. jeśli kobieta cierpiała wcześniej na endometriozę, objawy tej choroby mogą stopniowo ustąpić. Z kolei jeśli kobieta przyjmowała środki antykoncepcyjne aby zapobiec ciąży, w okresie menopauzy może zaprzestać ich brania.
Postmenopauza
Postmenopauza oznacza ustabilizowanie objawów. Wiele z objawów perimenopauzy może się zmniejszać, choć niektóre mogą się utrzymywać. Wśród długoterminowych zmian zdrowotnych warto zwrócić uwagę na np. gęstość kości (spadek poziomu estrogenów zwiększa ryzyko osteoporozy), zdrowie sercowo-naczyniowe (wzrost ryzyka chorób serca i naczyń krwionośnych), zmiany w skórze i włosach (skóra może stać się cieńsza i bardziej sucha, a włosy mogą się przerzedzać).
W okresie postmenopauzy dalej postępują zmiany emocjonalne. Może zmieniać się nastrój. Wahania mogą się ustabilizować, ale niektóre kobiety mogą nadal doświadczać depresji lub lęku. Jeśli chodzi o funkcje poznawcze, problemy z pamięcią i koncentracją mogą się poprawić, ale nie zawsze wracają do poziomu sprzed menopauzy.
Zarządzanie objawami menopauzy
Leczenie menopauzy może obejmować terapię hormonalną (HTZ). Hormonalna terapia zastępcza ma wśród lekarzy ginekologów i onkologów swoich zwolenników i przeciwników. HTZ może pomóc w łagodzeniu wielu objawów, ale wiąże się z pewnym ryzykiem. Ryzyko wzrasta jeśli pacjentka jest np. z wielochorobowością.
Leczenie menopauzy może również obejmować przyjmowanie leków. I dotyczy to przyjmowania leków na konkretne objawy. Na przykład leki antydepresyjne na wahania nastroju lub bisfosfoniany na osteoporozę.
Zmiany stylu życia są bardzo ważnym czynnikiem zarządzania objawami menopauzy. Chodzi o zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i techniki relaksacyjne.
Wśród innych zdrowych nawyków mogących pomóc w zarządzaniu objawami są suplementy diety. Np. wapń, witamina D, i inne suplementy mogą być zalecane w celu wsparcia zdrowia kości i ogólnego zdrowia.
Ważne jest, aby kobiety konsultowały się z lekarzem w celu omówienia objawów i dostępnych opcji leczenia, aby znaleźć najlepsze rozwiązania dla siebie. Konsultacja z lekarzem jest kluczowa, aby dostosować plan leczenia do indywidualnych potrzeb i zapewnić najlepszą opiekę zdrowotną.
Zostaw komentarz