Badania profilaktyczne są kluczowym elementem dbałości o zdrowie i powinny być wykonywane przez każdego, niezależnie od wieku czy płci. Choć część badań profilaktycznych jest taka sama dla wszystkich, przedstawicielki płci pięknej mają do dyspozycji szereg badań dla kobiet w różnym wieku. Poniżej podpowiadamy, jakie badania powinna wykonać kobieta po 30., 40., 50., 60. i 70.

Według badań Głównego Urzędu Statystycznego, trwanie życia w zdrowiu w 2022 roku wyniosło 60,1 roku dla mężczyzn i 63,7 roku dla kobiet. Również w kwestii długości życia to kobiety wiodą prym i żyją średnio o niemal 8 lat dłużej niż mężczyźni. Ma na to wpływ wiele czynników – styl życia, genetyka, odporność na stres, ale także badania profilaktyczne, które  – jak pokazują kolejne raporty – również częściej wykonują kobiety niż mężczyźni. Badania dla kobiet umożliwiają ocenę ogólnego stanu zdrowia i powinny być planowane z uwzględnieniem wieku pacjentki.

Badania dla kobiet – jakie badania dla kobiet po 30.?

Mówi się, że trzydziestka to nowa dwudziestka. Nasze babcie i mamy po 30. roku życia były już zazwyczaj po ślubie i miały często kilkoro dzieci. Choć czasy i tendencje społeczne się zmieniły, a 30-letnia singielka nikogo nie dziwi, wpływ wieku na zdrowie kobiet pozostaje niezmienny. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Poza podstawowymi badaniami, czyli morfologią krwi, ogólnym badaniem moczu i kontrolą ciśnienia tętniczego, kobiety po 30. powinny pamiętać o:

• podstawowym badaniu ginekologicznym (minimum raz w roku),
• cytologii (co 2 – 3 lata),
• USG piersi i narządów rodnych dopochwowe (minimum raz w roku),
• samobadaniu piersi (między 6. a 9. dniem cyklu) lub USG piersi – raz na rok/raz na 2 lata – zaleca się wszystkim kobietom po ukończeniu 30. roku życia. W tym przedziale wiekowym może być wymagane zrobienie mammografii zamiast USG piersi – w zależności od rodzaju struktury piersi. O badaniu decyduje lekarz ginekolog,
• Test na HPV – szczególnie wtedy, gdy współżyjesz – raz na rok,
• USG jamy brzusznej – co 3 do 5 lat,
• pulmonologia: RTG klatki piersiowej – raz na 5 lat (w szczególności, jeśli palisz papierosy),
• podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu – raz na rok. Pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) – raz na 3 lata,
• lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi, a także trójglicerydów – raz na 5 lat,
• pomiar ciśnienia tętniczego oraz ogólne badanie u lekarza internisty – raz na rok,
• Szczepienie: przeciw grypie co sezon, przeciw krztuścowi oraz tężcowi i błonicy co 10 lat. Szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B) – jeśli nie było wykonane wcześniej.

Jeśli planujesz ciążę warto wykonać następujące badania:
– Sprawdź, czy zrealizowałaś wszystkie obowiązkowe szczepienia ochronne w wieku dziecięcym i nastoletnim (w tym szczepienie przeciw różyczce, odrze, śwince, szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) oraz zalecane szczepienie przeciw ospie wietrznej. UWAGA! Szczepienie przeciw odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej jest przeciwwskazane u kobiet w ciąży, dlatego trzeba je wykonać co najmniej 4 tygodnie przed planowaną ciążą. W ciąży zalecane jest szczepienie przeciw grypie (z użyciem szczepionki inaktywowanej) – w każdym trymestrze ciąży oraz szczepienie przeciw krztuścowi (skojarzone ze szczepieniem przeciw tężcowi i błonicy) – w 27-36 tygodniu ciąży,
– Planując ciążę skontaktuj się z ginekologiem. Wykonaj podstawowe badania. Przyjmuj kwas foliowy zgodnie z rekomendacjami lekarza.

Badania dla kobiet – jakie badania dla kobiet po 40.?

Wejście w czwartą dekadę życia oznacza dla kobiety często nie tylko rozwój zawodowy czy intensywne życie rodzinne, ale też wzrost ryzyka wielu chorób. To również okres wejścia w menopauzę, za sprawą której zmienia się gospodarka hormonalna organizmu. Badania dla kobiet po 40. roku życia, poza ogólnymi badania profilaktycznymi, powinny uwzględniać mammografię i badanie poziomu hormonu tarczycy. Ponadto, do listy badań profilaktycznych warto dodać:

• kardiologia: EKG, czyli elektrokardiogram (co 2 – 3 lata),
• lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi: cholesterol, frakcje, trójgliceryd (co 2 lata, w przypadku obciążenia genetycznego ryzykiem miażdżycy i chorób krążenia, nadwagi lub palenia papierosów, badanie powinno być wykonywane co roku),
• pulmonologia: RTG klatki piersiowej (co 5 lat, kobiety palące papierosy – w ramach diagnostyki raka płuc co roku),
• USG piersi – raz na rok/raz na 2 lata lub mammografia, jeli lekarz ginekolog zleci,
• USG jamy brzusznej – co 3 do 5 lat,
• gastroskopia (co 5 lat),
• endokrynologia: badanie poziomu hormonów tarczycy – raz na rok,
• ginekologia: kontrola profilaktyczna z badaniem cytologicznym raz na rok,
• ginekologia: USG ginekologiczne (dopochwowe) – raz na rok/ raz na 2 lata,
• test na HPV – szczególnie wtedy, gdy współżyjesz – raz na rok,
• badania ogólne, czyli podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu – raz na rok. Pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) – raz na 3 lata. Jeśli przyjmujesz środki antykoncepcyjne zrób próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP),
• pomiar ciśnienia tętniczego oraz ogólne badanie u lekarza internisty – raz na rok,
• szczepienie: przeciw grypie co sezon, przeciw krztuścowi oraz tężcowi i błonicy co 10 lat, przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B) – jeśli nie było wykonane wcześniej.

Badania dla kobiet – jakie badania dla kobiet po 50.?

Ćwierćwiecze to dla wielu kobiet moment spełnienia w różnych filarach życia. To także najwyższy czas na skupienie się na swoim zdrowiu, zwłaszcza jeśli wcześniej zaniedbywałyśmy badania profilaktyczne. Dodatkową motywacją do badań po 50. roku życia niech będzie fakt, że u części kobiet to właśnie na tym etapie pojawia się menopauza, której towarzyszy szereg zmian w organizmie. Symptomy zapowiadające przekwitanie to zazwyczaj nieregularne miesiączki i uderzenia gorąca. Menopauza to ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym w ciągu kolejnych 12 miesięcy miesiączka nie występuje i nie stwierdza się żadnych patologicznych przyczyn tego stanu. Do badań dla kobiet po 50. roku życia warto dodać regularne konsultacje dermatologiczne, a także:

• densytometrię, czyli badanie gęstości kości (raz na 10 lat),
• badanie okulistyczne: badanie dna oka, pomiar ciśnienia śródgałkowego (raz w roku),
• lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi, a także trójglicerydów – raz na 5 lat,
• kolonoskopię, czyli badanie endoskopowe jelita grubego (raz na 5 lat),
• gastroskopia – raz na 5 lat,
• USG jamy brzusznej – raz na rok,
• endokrynologia: oznaczenie poziomu hormonów płciowych we krwi (raz na kilka lat),
• endokrynologia: badanie poziomu hormonów tarczycy – raz na rok,
• ginekologia: kontrola profilaktyczna z badaniem cytologicznym raz na rok,
• USG ginekologiczne (dopochwowe) – raz na rok,
• test na HPV – szczególnie wtedy, gdy współżyjesz – raz na rok,
• mammografia – raz na rok,
• pulmonologia: RTG klatki piersiowej – raz na 5 lat; jeśli palisz papierosy – raz na rok – w ramach diagnostyki raka płuc,
• kardiologia: EKG czyli elektrokardiogram – raz na rok,
• podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu – raz na rok. Pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) – raz na 3 lata,
• pomiar ciśnienia tętniczego oraz ogólne badanie u lekarza internisty – raz na rok,
• Szczepienie przeciw grypie co sezon, przeciw krztuścowi oraz tężcowi i błonicy co 10 lat. Szczepienie przeciw pneumokokom (jednorazowo)*. Szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B) – jeśli nie było wykonane wcześniej. Pamiętaj, że szczepienie przeciw pneumokokom jest zalecane również u kobiet w wieku < 50 lat, z chorobami przewlekłymi (np. układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, metabolicznymi, np. cukrzycą oraz zaburzeniami odporności).

SPRAWDŹ KONIECZNIE: Paweł Koczkodaj: mammografia kluczowym badaniem w kierunku wczesnego wykrywania raka piersi

Badania dla kobiet – jakie badania dla kobiet po 60.?

Organizm kobiety po 60. roku życia jest na tak zwanym spoczynku hormonalnym i nieubłaganie następuje proces jego starzenia. Dlatego na tym etapie życia należy być dla siebie wyjątkowo czułą i troskliwą, również w temacie badań dla kobiet. W tym wieku na pewno już wystąpi menopauza, której symptomami zapowiadającymi przekwitanie są zazwyczaj nieregularne miesiączki i uderzenia gorąca. Wraz z wiekiem wzrasta bowiem zapadalność na różne schorzenia, dlatego do wyżej wymienionych badań profilaktycznych, należy dodać:

• badanie biochemiczne krwi ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia tzw. anemii starczej (zgodnie z zaleceniami lekarza),
• badanie cukru we krwi (zgodnie z zaleceniami lekarza),
• badanie stolca na krew utajoną (minimum raz w roku),
• kontrola profilaktyczna z badaniem cytologicznym raz na rok,
• USG ginekologiczne (dopochwowe) – raz na rok,
• test na HPV – szczególnie wtedy, gdy współżyjesz – raz na rok,
• mammografia – raz na rok,
• endokrynologia: Badanie poziomu hormonów tarczycy – raz na rok,
• endokrynologia: Oznaczenie poziomu hormonów płciowych we krwi,/b> – raz na kilka lat,
• pulmonologia: RTG klatki piersiowej – raz na 5 lat; jeśli palisz papierosy – raz na rok – w ramach diagnostyki raka płuc,
• kardiologia: EKG czyli elektrokardiogram – raz na rok,
• podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu – raz na rok. Pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) – raz na 3 lata,
• lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi, a także trójglicerydów – raz na 5 lat,
• pomiar ciśnienia tętniczego oraz ogólne badanie u lekarza internisty – raz na rok,
• szczepienie przeciw grypie co sezon. Szczepienie przeciw krztuścowi, tężcowi i błonicy co 10 lat. Szczepienie przeciw pneumokokom (jednorazowo)*. Szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B) – jeśli nie było wykonane wcześniej. Pamiętaj, że szczepienie przeciw pneumokokom jest zalecane również u kobiet w wieku < 50 lat, z chorobami przewlekłymi (np. układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, metabolicznymi, np. cukrzycą oraz zaburzeniami odporności),
• USG jamy brzusznej – raz na rok,
• kolonoskopia – raz na 5 lat,
• gastroskopia – raz na 5 lat.

Badania dla kobiet – jakie badania dla kobiet po 70.?

Jesień życia nie oznacza konieczności spędzania wolnego czasu w bujanym fotelu. Jednak, żeby pozostać jak najdłużej sprawną, należy mieć świadomość procesów, które zachodzą w naszym organizmie po 70. roku życia (jak np. zmniejszenie masy wątroby i mózgu) i dostosować do nich swój styl życia. W planach seniorki nie może zabraknąć badań profilaktycznych. Poza wykonywanymi do tej pory, niezbędne badania dla kobiet po 70. roku życia to:

• regularne konsultacje z lekarzem ogólnym lub geriatrą w celu oceny ogólnego, stanu zdrowia i ewentualnych potrzeb terapeutycznych,
• badania specjalistyczne w zależności od specyficznych problemów, zdrowotnych, na przykład badania okulistyczne, badania urologiczne itp.,
• aktualizacja szczepień przeciw grypie,
• szczepienie przeciw pneumokokom (jednorazowo),
• szczepienie przeciw krztuścowi, tężcowi i błonicy co 10 lat,
• szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B) – jeśli nie było wykonane wcześniej,
• USG jamy brzusznej – raz na rok,
• kolonoskopia – raz na 5 lat,
• gastroskopia – raz na 5 lat,
• ginekologia: kontrola profilaktyczna z badaniem cytologicznym raz na rok,
• USG ginekologiczne (dopochwowe) – raz na rok,
• test na HPV – szczególnie wtedy, gdy współżyjesz – raz na rok,
• mammografia – raz na rok,
• endokrynologia: Badanie poziomu hormonów tarczycy – raz na rok. Oznaczenie poziomu hormonów płciowych we krwi,/b> – raz na kilka lat,
• pulmonologia: RTG klatki piersiowej – raz na 5 lat; jeśli palisz papierosy – raz na rok – w ramach diagnostyki raka płuc,
• kardiologia: EKG czyli elektrokardiogram – raz na rok,
• podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu – raz na rok. Pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) – raz na 3 lata,
• lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu we krwi, a także trójglicerydów – raz na 5 lat,
• pomiar ciśnienia tętniczego oraz ogólne badanie u lekarza internisty – raz na rok.

^{Żródła: Trwanie życia w zdrowiu w 2022 r., raport GUS. Raport: Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania, oprac. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy.}