ZdrowiePolek.pl najlepszy poradnik dla kobiet

ZdrowiePolek.pl najlepszy poradnik dla kobiet

Fakty i mity na temat celiaklii

  zdrowiepolek 2024-09-04

Celiakia, znana również jako choroba trzewna, jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, która wpływa na jelito cienkie u osób genetycznie podatnych. Głównym wyzwalaczem choroby jest gluten, białko występujące w pszenicy, żytnim, jęczmieniu i ich pochodnych. U osób z celiakią spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego, co zaburza wchłanianie składników odżywczych.

Objawy celiakii mogą być różnorodne i obejmować m.in. bóle brzucha, biegunkę, zgagę, uczucie zmęczenia, utratę masy ciała czy niedobory witamin i minerałów.

Jak zdiagnozować celiakię?

Diagnoza celiakii opiera się m.in. na badaniach krwi (np. test na przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej), na potwierdzeniu zmian patologicznych w błonie śluzowej jelita cienkiego poprzez biopsję. Istnieją inne kroki umożliwiające rozpoznanie celiaklii np. poprzez historię medyczną i objawy. Lekarz może przeprowadzić wywiad medyczny, aby dowiedzieć się o objawach, które pacjent obserwuje, takich jak bóle brzucha, biegunka, utrata masy ciała czy zmęczenie. Ważne jest również pytanie o historię rodzinna, ponieważ celiakia ma podłoże genetyczne.
Badania krwi są ważnym narzędziem w diagnostyce celiakii. Testy te mogą obejmować mierzenie poziomu przeciwciał przeciwko tkance transglutaminazy (tTG-IgA) oraz przeciwciał przeciwko endomysium (EMA-IgA). W przypadku osób, które nie mogą produkować przeciwciał IgA, może być wykonywany test na przeciwciała przeciwko deamidowanemu gliadinie (DGP). Pozytywne wyniki badań krwi mogą sugerować celiakię, ale aby potwierdzić diagnozę, zazwyczaj wymagana jest biopsja jelita cienkiego. W tym celu, podczas gastroskopii (endoskopowego badania przewodu pokarmowego), pobierany jest fragment tkanki z błony śluzowej jelita cienkiego, który następnie jest analizowany pod mikroskopem pod kątem zmian charakterystycznych dla celiakii.

Testy genetyczne mogą być również użyteczne, szczególnie gdy diagnoza na podstawie badań krwi i biopsji jelita jest niejednoznaczna. Cechą charakterystyczną celiakii jest obecność pewnych wariantów genetycznych, takich jak HLA-DQ2 i HLA-DQ8. Jednak posiadanie tych genów nie oznacza automatycznie rozwoju celiakii, dlatego testy genetyczne nie są używane w celu diagnozy samej celiakii, ale mogą wspomóc proces diagnostyczny.

W przypadku podejrzenia celiakii, lekarz może zalecić rozpoczęcie diety bezglutenowej przed potwierdzeniem diagnozy. Jest to jednak wykonywane ostrożnie, aby nie zakłócić wyników ewentualnych testów, takich jak biopsja jelita cienkiego.

Jak leczyć celiaklię?

Leczenie celiakii polega na eliminacji glutenu z diety. To oznacza unikanie żywności zawierającej pszenicę, żyto, jęczmień oraz ich produkty, a także stosowanie zamienników glutenowych, takich jak mąka ziemniaczana, mąka ryżowa czy mąka kukurydziana. W przypadkach, gdy dochodzi do niedoborów składników odżywczych, może być konieczne ich uzupełnianie suplementami.

Zarządzanie dietą bezglutenową wymaga świadomości i uwagi, ale może przynieść znaczną poprawę stanu zdrowia u osób z celiakią.

Czy celiaklia jest wyleczalna?

Celiakia jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, która nie ma znanej kuracji ani sposobu całkowitego wyleczenia. Jednakże, jej skuteczne zarządzanie i kontrolowanie jest możliwe poprzez przestrzeganie diety bezglutenowej oraz regularne monitorowanie stanu zdrowia pod nadzorem lekarza.

Wdrażając dietę bezglutenową i unikając glutenu w codziennej diecie, osoby z celiakią mogą kontrolować objawy choroby, zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań oraz zapobiec uszkodzeniom błony śluzowej jelita cienkiego. W przypadku skutecznego przestrzegania diety bezglutenowej, błona śluzowa jelita może ulec regeneracji, co przyczynia się do zmniejszenia objawów choroby.

Należy jednak pamiętać, że nawet małe ilości glutenu mogą powodować reakcję u osób z celiakią, dlatego konieczne jest dokładne monitorowanie diety i unikanie zanieczyszczeń krzyżowych.

Chociaż celiakia nie jest wyleczalna, to skuteczne zarządzanie chorobą może umożliwić osobom z celiakią prowadzenie zdrowego i aktywnego życia. Dlatego regularne kontrole u lekarza, współpraca z dietetykiem oraz świadomość składników żywności są kluczowe dla osiągnięcia dobrego stanu zdrowia i zapewnienia jak najlepszej jakości życia osobom z celiakią.

Fakty i mity dotyczące celiaklii

W przestrzeni publicznej funkcjonują niepoparte dowodami opinie na temat celiaklii.

Fakty dotyczące celiaklii:

Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną: Celiakia jest przewlekłą chorobą autoimmunologiczną, która prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego w reakcji na spożycie glutenu.

. Genetyczna podatność: Celiakia ma podłoże genetyczne. Osoby z historią rodzinna celiakii mają większe ryzyko zachorowania.

. Spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia jelita cienkiego: U osób z celiakią spożycie glutenu powoduje atak immunologiczny na błonę śluzową jelita, prowadząc do uszkodzenia i zaburzenia wchłaniania składników odżywczych.

. Diagnoza wymaga potwierdzenia laboratoryjnego: Diagnoza celiakii opiera się na badaniach krwi i potwierdzeniu zmian patologicznych w błonie śluzowej jelita cienkiego poprzez biopsję.

. Leczenie polega na eliminacji glutenu z diety: Jedynym skutecznym sposobem leczenia celiakii jest eliminacja glutenu z diety.


Mity dotyczące celiaklii:

Celiakia to tylko nietolerancja glutenu: Celiakia to nie tylko nietolerancja glutenu, ale przewlekła choroba autoimmunologiczna, która może prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie jest właściwie zarządzana.

. Celiakia dotyczy tylko jelit: Chociaż celiakia wpływa głównie na jelito cienkie, może też mieć wpływ na wiele innych układów i narządów w organizmie.

. Dieta bezglutenowa jest zdrowa dla każdego: Dieta bezglutenowa jest konieczna tylko dla osób z celiakią lub nadwrażliwością na gluten. Dla osób bez takich problemów, dieta ta może być niedoborowa w pewnych składnikach odżywczych, takich jak błonnik i witaminy z grupy B.

. Celiakia jest chorobą dziecięcą: Chociaż celiakia może rozpocząć się w dzieciństwie, może również występować u osób dorosłych, nawet w późniejszym wieku.

. Jedno spożycie glutenu nie zaszkodzi: Nawet mała ilość glutenu może wywołać reakcję u osób z celiakią, prowadząc do uszkodzenia jelita i wystąpienia objawów choroby.


Regularne kontrolowanie stanu zdrowia pod nadzorem lekarza oraz konsultacje z dietetykiem specjalizującym się w celiakii są kluczowe dla skutecznego zarządzania tą chorobą.

Co jeść a czego nie jeść mając celiakię?

Osoby z celiakią muszą przestrzegać diety bezglutenowej, co oznacza unikanie żywności zawierającej gluten. Oto lista produktów, które można spożywać oraz tych, które należy unikać.

Produkty do spożycia:

  • Bezglutenowe zboża: Dozwolone są zboża bezglutenowe, takie jak ryż, kukurydza, gryka, proso.
  • Warzywa i owoce: Warzywa i owoce są naturalnie bezglutenowe i stanowią ważną część diety osób z celiakią.
  • Mięso, ryby i jaja: Produkty te nie zawierają glutenu w swoim naturalnym stanie, ale należy sprawdzić, czy nie są one przyprawiane lub nie zawierają dodatków zawierających gluten.
  • Nabiał: Mleko, jogurty, ser biały, serki twarogowe oraz niektóre sery są bezglutenowe. Jednak należy unikać produktów mlecznych wzbogaconych w dodatki zawierające gluten.
  • Nasiona, orzechy i rośliny strączkowe: Nasiona, orzechy i rośliny strączkowe są bezglutenowe i stanowią wartościowy składnik diety osób z celiakią.
  • Bezglutenowe produkty zbożowe: Istnieje wiele produktów zbożowych oznaczonych jako „bezglutenowe”, takich jak makarony, chleb, bułki, płatki śniadaniowe i przekąski.

    Produkty do unikania:

    • Pszenna, żytnia, jęczmienna: Produkty zawierające pszenicę, żyto, jęczmień lub ich pochodne, takie jak chleb, makaron, płatki śniadaniowe, ciasta, ciasteczka, pieczywo, piwo, sosy sojowe.
    • Produkty mączne: Wiele produktów przetworzonych zawiera mąkę z pszenicy, żyta lub jęczmienia jako składnik, dlatego należy uważnie czytać etykiety.
    • Niektóre przekąski i słodycze: Niektóre przekąski, chipsy, batony czy słodycze mogą zawierać gluten w formie składników dodanych.
    • Produkty gotowe: Zupy, sosy, marynaty, dressingi i inne gotowe produkty mogą zawierać gluten jako zagęstnik lub składnik dodany.
    • Niektóre napoje alkoholowe: Piwo, ale także niektóre mieszane drinki mogą zawierać gluten.


      Dieta bezglutenowa wymaga świadomości i staranności w czytaniu etykiet produktów spożywczych oraz w przygotowywaniu posiłków. Zaleca się również regularne konsultacje z dietetykiem specjalizującym się w celiakii, aby zapewnić odpowiednie zrównoważenie i różnorodność w diecie.

      zdrowiepolek

      Zostaw komentarz