Celem szczepienia jest przede wszystkim ochrona organizmu przed zachorowaniem na groźne choroby zakaźne poprzez aktywowanie układu odpornościowego. Obowiązkowe szczepienia dla dzieci i dorosłych mają również za zadanie wyeliminować poszczególne choroby zakaźne w społeczeństwie, a co za tym idzie – zbudować odporność zbiorową populacji. Ministerstwo Zdrowia oraz Główny Inspektorat Sanitarny przygotowują co roku zalecenia dot. szczepień ochronnych w Polsce, zwane kalendarzem szczepień.
Obowiązkowe szczepienia dla dzieci
Za obowiązkowe szczepienie dzieci odpowiadają rodzice oraz lekarz rodzinny. O kalendarz szczepień można zapytać podczas wizyty w przychodni. Przed zaszczepieniem koniecznie jest przebadanie dziecka – tylko zdrowe dzieci mogą zostać zaszczepione. Rodzice jeszcze przed porodem potomka powinni zainteresować się kalendarzem szczepień dzieci, gdyż niektóre szczepionki podaje się tuż po narodzinach. Szczepienia obowiązkowe są finansowane z budżetu Ministra Zdrowia (bezpłatne).
Obowiązkowe szczepienia dla dzieci do drugiego roku życia to szczepienia przeciwko:
- BCG (gruźlicy) – w ciągu 24 godzin po urodzeniu,
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu B – w ciągu 24 godzin po urodzeniu, w 2. miesiącu życia (po. 6 tygodniu), w 7. miesiącu życia,
- rotawirusom – w 2. miesiącu życia (po 6. tygodniu), w 4. miesiącu życia (po 4 tygodniach od poprzedniego szczepienia), w 5. – 6. miesiącu życia (po 4 tygodniach od poprzedniego szczepienia),
- DTP (błonicy, tężcowi, krztuścowi) – w 2. miesiącu życia (po 6. tygodniu), po 14. tygodniu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia), w 5. – 6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia), w 16. – 18. miesiącu życia,
- HIB (inwazyjnym zakażeniom haemophilus influenzae typu B) – w 2. miesiącu życia (po 6. tygodniu), po 14. tygodniu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia), w 5. – 6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia), w 16. – 18. miesiącu życia,
- pneumokokom – w 2. miesiącu życia (po 6. tygodniu), po 14 tygodniu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia), w 13. – 15. miesiącu życia,
- IPV (ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu – poliomyelitis) – w 4. miesiącu życia po 14. tygodniu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia), w 5. – 6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia), w 16. – 18. miesiącu życia,
- MMR (odrze, śwince, różyczce) – w 13. – 15. miesiącu życia.
Obowiązkowe szczepienia dla dzieci od szóstego roku życia to szczepienia przeciwko:
- DTaP (błonicy, tężcowi i krztuścowi zawierające bezkomórkowy komponent krztuśca, szczepienie przypominające) – w 6. roku życia, w 14. roku życia i w 19. roku życia,
- IPV (ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu – poliomyelitis, szczepienie przypominające) – w 6. roku życia,
- MMR (odrze, śwince, różyczce – szczepienie przypominające) – w 6. roku życia
i w 10. roku życia.
Jak zapisać dziecko na szczepienie obowiązkowe?
W Polsce szczepienia obowiązkowe są określone w ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz w kalendarzu szczepień obowiązkowych, który jest publikowany przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Pierwsze szczepienia przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B dziecko otrzymuje już w szpitalu, w pierwszych dobach swojego życia. Kolejne szczepienia (przeciwko pneumokokom, błonicy, tężcowi, krztuścowi, WZW typu B, Hemophilus influenzea typ B i ewentualnie szczepienia z grupy zalecanych), które należy wykonać w 6 – 8 tygodniu życia dziecka, wykonuje wybrany przez rodziców lekarz w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej. Przed wizytą warto przygotować dokumentację medyczną dziecka, w tym kartę szczepień oraz ewentualne wyniki badań. Jeśli dziecko miało wcześniej szczepienia, ważne jest, aby lekarz mógł sprawdzić, które szczepienia są już wykonane i które trzeba jeszcze zrobić.
Obowiązkowe szczepienia dla dorosłych
Szczepienia obowiązkowe są kojarzone często z wczesnymi etapami życia – i słusznie, bo to w okresie dzieciństwa przyjmujemy najwięcej szczepień. Istnieją jednak przesłanki medyczne do obowiązkowych szczepień dla dorosłych. W Polsce szczepienia obowiązkowe realizowane są według kalendarza szczepień u osób szczególnie narażonych na zachorowanie, czyli studentów uczelni medycznych, pracowników ochrony zdrowia i pracowników służb weterynaryjnych (przeciwko WZW typu B). W Programie Szczepień Ochronnych opracowanym przez GIS znalazły się też obowiązkowo m.in. osoby dializowane, z zaawansowaną chorobą nerek (przeciwko WZW typu B) oraz osoby, które miały styczność z czynnikiem zakaźnym (mowa tu o szczepieniach przeciwko błonicy, tężcowi czy wściekliźnie). O podaniu szczepionki przeciwko wściekliźnie każdorazowo decyduje lekarz. Możliwe jest wstrzymanie się z nią do czasu potwierdzenia choroby u zwierzęcia, z którym pacjent miał styczność.
Źródła: https://www.gov.pl/web/gis/szczepienia-obowiazkowe, dostęp 25.02.2024; https://szczepienia.pzh.gov.pl/, dostęp 25.02.2024; https://pacjent.gov.pl/, dostęp 25.02.2024;
Zostaw komentarz